De voormalige AP verslaggever voor het Midden-Oosten, Matti Friedman, vertelt dit in de nieuwe, 50 minuten durende documentaire ‘Eyeless in Gaza‘, waarin de producer, Robert Magid, de gebreken en moeilijkheden in de rapportage over de 50-daagse oorlog onderzoekt.
Robert Magid zei dat hij de berichtgeving wilde rechtzetten en de context wilde geven, nadat hij geschokt was door berichtgeving die negeerde dat Hamas zijn raketten gewoonlijk vanuit woonwijken lanceerde. Door dit verzuim konden de media een vals verhaal vertellen, dat Israël ongevoelig was bij zijn bombardementen.
Publieke verontwaardiging en antisemitisme waren het gevolg van dit besmeurde morele beeld van Israël, veroorzaakt door de bevooroordeelde berichtgeving. ‘Moslims zullen de Joden verpletteren zoals ze dat deden in Khyber 14 eeuwen geleden,’ schreeuwen demonstranten in de film. Een ander zegt: ‘Ik zie de Joden in Israël als totale nazi’s.’
Verslaggevers laten routinematig de geschiedenis weg die tot het conflict leidde, evenals hoe Hamas het aanstichtte. Magid geeft een korte historische context: in 2005 verdreef Israël 10.000 van zijn eigen burgers uit de Gazastrook en bood de Palestijnen hun eerste kans op zelfbestuur. Maar Hamas nam het grondgebied over en maakte er een islamitische terreurstaat van, in plaats van een model voor verantwoord zelfbestuur en vreedzame co-existentie met Israël.
Kijkers zien de aanvalstunnels als voorbeeld van het beleid van de politiek van Hamas om publieke middelen te gebruiken voor het terrorisme. Israël laat cement toe in Gaza, als reactie op de humanitaire behoefte om beschadigde gebouwen weer op te bouwen, maar ontdekt dat diezelfde cement wordt gebruikt om enorme ondergrondse tunnels te bouwen, met als enige doel het aanvallen van Israëli’s. Elke tunnel kost ongeveer $ 3 miljoen, en een Israëlische militaire woordvoerder, geïnterviewd in de film, schat dat $ 100 miljoen aan middelen werd ‘omgeleid’.
Burgerslachtoffers
Ondanks de ongekende pogingen van Israël om het aantal burgerslachtoffers in Gaza te minimaliseren, laat de film zien hoe Hamas handelt om dit te maximaliseren.
‘Het Israëlische leger belde me, en vroeg me om Al-Sajaeya te verlaten,’ zegt een Gazaan. ‘We bleven thuis omdat de Al Aksa en Al Quds [Hamas] radiostations ons zeiden: “Verlaat uw huizen niet, het zijn geruchten.” We bleven in onze huizen, maar toen zagen we de bommen op ons vallen, we kwamen er op wonderbaarlijke wijze uit (…) Vijf van de zonen van mijn broer werden gedood, en de huizen verwoest.’
Het Israëlische leger (IDF) deed veel moeite om burgers te sparen, stuurde waarschuwingen in de vorm van folders, SMS-berichten, de ‘klop op het dak‘-techniek (een licht explosief), en sociale media.
Kolonel Richard Kemp, de voormalige commandant van de Britse troepen in Afghanistan, wijst in de film op ‘de enorme inspanningen die de IDF bij de strijd in deze zeer moeilijke omgeving nam, om het aantal burgerslachtoffers te minimaliseren [zelfs terwijl] Hamas vrijwel voortdurend menselijke schilden gebruikte. Zij plaatsten doelbewust hun wapensystemen en hun strijders tussen de burgerbevolking.’
Raketaanvallen
De film ‘Eyeless in Gaza’ laat het te weinig gerapporteerde beeld zien van Israëli’s, die proberen om raketaanvallen van Hamas te overleven, waaronder een enorme explosie op een drukbezocht strand, en de mensen die naar schuilplaatsen rennen met slechts 15 seconden om die te bereiken.
Het Israëlische afweersysteem Iron Dome is wel goed, maar kan niet alles: ‘Tien procent van de raketten (…) zouden je kunnen treffen,‘ rekent Tal Inbar, hoofd van het Space Research Center van het Fisher Instituut voor Lucht- en Ruimtevaart Strategische Studies in Herzliya. ‘En ( …) als de vijand duizenden raketten afvuurt (…) is 10 procent (…) heel veel.’ Zelfs onderschepte raketten kunnen nog steeds leiden tot shock en verwondingen door vallende scherven.
Reflexmatige wereldwijde veroordelingen van Israël, veroorzaakt door een groot verschil in de aantallen slachtoffers, zijn op zijn minst het gevolg, van de nalatigheid van de media om de ware aard te beschrijven van de bedreiging van Israël, die veel slachtoffers had kunnen maken. Hamas lanceerde duizenden raketten naar scholen, ziekenhuizen en dicht bebouwde Israëlische wijken, want het was de bedoeling van de organisatie om vele duizenden burgers te doden. Hamas slaagde daar niet in, alleen omdat Israël miljarden in een raketafweersysteem had geïnvesteerd en omdat de Israëli’s regelmatig naar schuilplaatsen rennen, hoewel dit hun leven verstoort.
Voormalig Russia Today correspondent Harry Fear, die zichzelf ‘een van de meest met de Palestijnen sympathiserende journalisten in de wereld’ noemt, merkt op dat de Palestijnen ‘wapenstilstanden afwezen, die (…) duizenden levens hadden kunnen redden.’
Collectieve zelfcensuur
Uit angst voor gewelddadige vergelding van Hamas, gaven de journalisten zich over aan collectieve zelfcensuur, vertelde Harry Fear aan Magid. Zowat alle buitenlandse correspondenten waren getuige van Palestijnse oorlogsmisdaden zonder die te rapporteren. ‘Raketten werden voortdurend vanuit dichtbevolkte gebieden afgevuurd,’ zei hij. Hij werd uit Gaza verbannen na het melding op Twitter van een dergelijke lancering.
Een Indiase televisieploeg zond zijn beeldmateriaal van Palestijnse terroristen die raketten afvuren vanuit de woonwijken pas uit, nadat deze de Gazastrook had verlaten. Zijn verslag werd getoond in ‘Eyeless in Gaza’ en wijst erop dat de raketbeschietingen ‘uiteraard ernstige gevolgen hebben (…) voor degenen die hier wonen, indien Israël kiest voor vergeldingsacties.’
Doordat Hamas de journalisten intimideerde, was de berichtgeving gebrekkig en misleidend, legt AP-verslaggever Friedman uit. ‘Het grootste deel van het werk van de internationale media in Gaza gebeurt niet door westerse journalisten (…) maar door lokale Palestijnen uit Gaza: tussenpersonen, vertalers, journalisten, fotografen. (…) Hun families wonen in Gaza, en ze zijn niet van plan om Hamas boos te maken. En omdat deze mensen een groot deel van de verslaggeving bepalen, heeft dat uiteindelijk een zeer significant effect.’
Angst beperkt de grenzen van de vrijheid van meningsuiting in Gaza, zoals een enquête uit 2014 aangeeft, waaruit blijkt dat 80 procent van de Palestijnse journalisten zelfcensuur uitoefenen uit angst voor vergelding. In de film stemt Friedman daarmee in: ‘Ik begrijp waarom journalisten zichzelf censureren (…) in Gaza. Wat ik niet begrijp is waarom de nieuwsagentschappen de beperkingen, waaronder zij opereren in Gaza, niet duidelijk hebben gemaakt, zodat de kijkers kunnen begrijpen dat ze een verwrongen beeld zien.’
Voor Palestijnse journalisten kan de intimidatie nog erger zijn. Ayman Al Aloul beschrijft zijn gevangenschap en marteling door Hamas, nadat hij weigerde om te stoppen met schrijven over de extreme armoede van Gaza, en het mislukte economische beleid van Hamas. ‘Ze begonnen me te slaan en vervloeken mij. Toen ik weer terug ging [naar mijn cel], vreesde ik dat ze iemand zouden sturen om een eind aan mijn leven te maken (…) Ik was bang dat ze zouden zeggen: “Hij stierf van de kou en honger.” Ik was echt bang.’
Dubbele standaard
Terwijl de westerse media en de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties obsessief hameren op elke vermeende Israëlische schending van de mensenrechten, negeren ze volledig wat er met Al Aloul gebeurde.
Conflicten die veel minder media-aandacht ontvangen dan het Israëlisch-Palestijnse conflict – hoewel ze veel en veel bloediger zijn – werden ook genegeerd, dankzij de obsessie van de media met Israël. De film stelt vast dat, sinds 2011, bijna een half miljoen mensen zijn gedood of gewond in Syrië, in vergelijking met ongeveer 2000 in Gaza. ‘160.000 Palestijnen woonden voor 2011 in Yarmouk. Door Syrische (…) bombardementen en een beleid van uithongering zijn er nu nog 18.000.’
Studentenprotesten die Israël routinematig beschuldigen van ‘genocide’ en ‘bloedbaden’ zijn of het gevolg van onjuiste informatie (deels door bevooroordeelde media) of gewoon van antisemitisme.
Woordvoerder Chris Gunness van de UN Relief and Works Agency (UNRWA) erkent een dubbele standaard bij de media en de Arabische regeringen, wat betreft hun aandacht voor het lot van de Palestijnen in Syrië tegenover die in Gaza. Maar toen hem werd gevraagd, waarom UNRWA niet de vernietiging veroordeelde van duizenden huizen langs de grens van Gaza te behoeve van de veiligheid van Egypte, zei hij alleen maar: ‘We hebben geen mandaat om in Egypte te werken.’
Friedman zegt hierover: ‘Als Israël 1 procent van zoiets zou doen, dan zou de internationale gemeenschap natuurlijk in rep en roer zijn. Ik denk dat mensen niet geïnteresseerd zijn in Arabieren in het algemeen, of wat de Arabieren elkaar aandoen. Ik denk dat ze in principe geïnteresseerd zijn (…) in de acties van de Joden. En om die reden kan Egypte hele wijken [grenzend aan] Gaza vernietigen, zoals het onlangs deed, en de wereld lijkt te slapen. Ik denk dat dit bewijst dat (…) het verhaal dat de internationale media hier vertellen, niet over de actualiteit gaat. Het is een verhaal over iets anders. Het is een moreel toneelstuk met in de hoofdrol een bekende schurk [de Joden].‘
De doelstellingen van Hamas
Dit vijandige paradigma verklaart waarom de westerse media niets berichten over het antisemitische karakter van het handvest van Hamas, dat van alle ellende op de wereld – inclusief elke grote oorlog en revolutie, en zelfs de holocaust – de Joden de schuld geeft, en tevens oproept tot hun vernietiging, zegt Friedman in ‘Eyeless in Gaza’.
‘Wanneer je Hamas antisemitisch noemt, als je hun handvest citeert, wanneer je heel goed kijkt wat precies hun doelstellingen zijn, en wie ze zijn, dan zou dat erg storend zijn voor het verhaal dat Israël een agressor noemt en de Palestijnen passieve slachtoffers die redelijke doelstellingen hebben,’ meent Friedman
De nalatigheid van de media om ook kritische feiten te vermelden, zoals die in de film ‘Eyeless in Gaza’ worden getoond, moedigt echter terreurorganisaties zoals Hamas aan om tactieken te hanteren die een maximaal aantal burgerslachtoffers beogen. Het gevolg is een wereldwijde veroordeling van Israël vanwege het dodental in Gaza, en dat moedigt Hamas alleen maar aan om in de volgende ronde van geweld burgers in gevaar te brengen.
Zoals de film ‘Eyeless in Gaza’ aangeeft, heeft het soort journalistiek dat verslag deed van de Gaza-oorlog in 2014, de waarheid verdraaid, een terreurorganisatie opgehitst, en de partij versterkt die het meest verantwoordelijk was voor de ellende van Gaza en de voortdurende vijandelijkheden met Israël.
Noah Beck schreef dit artikel oorspronkelijk voor het Investigative Project on Terrorism
